1 ve 3. Kişi Ağzından Anlatım Nedir? Örnekler Üzerinden Bulma

1 ve 3. kişi ağından anlatım nedir, bu anlatım türleri nasıl bulunur ve aralarındaki fark nasıl ayırt edilir? İşte, aralarındaki farkı örnekleri üzerinden karşılaştıran sade ve kısa anlatım:

Anlatıcı Türleri

Olayı anlatan kişi olayın içindeyse 1, değilse 3. kişi ağzından anlatımın olduğu söylenebilir. Başka bir ifadeyle öyküleyici anlatım biçiminde "ben, sen, biz, siz" kişilerinden en az biri varsa 1, o ya da onlar kişisi varsa 3. kişi ağzından anlatım sayılır.

1 ve 3. Kişi Ağzından Anlatım Örnekleri:

Tahlil sonuçları iyi olduğu için sevindi. (O / 3. kişi)

Fasulye ekiminden önce tarlayı traktörle sürdük. (Biz / 1. kişi)

Servisi kaçırdığı için yaklaşık iki buçuk kilometre yürüdü. (O / 3. kişi)

Kasaba ortamında, doğal güzelliklerin içinde geçti çocukluğum. (Ben / 1. kişi)

Birazdan çıkacağı için çantasını duvardaki askıdan aldı. (O / 3. kişi)

Örnek Metinler:

Büyük bir gemi buz kütlelerini aralaya aralaya ilerliyordu. Kuzey yarım kürede yaz mevsimiydi ama kutup bölgesinde olduğu için karada her yer buzlarla kaplıydı. Uygun bir yerde bir grup avcı filikalarla gemiden ayrıldı... (3. kişi)

Sesi duyar duymaz balkona çıktım. Gürültünün geldiği yöne bakınca çık şaşırdım. Park halindeki koca otobüsü 3 boyutlu sinema salonuna çevirmişler. Çevresindeki çocuklar ilgiyle toplanmış, sıranın kendilerine gelmesini bekliyordu. Annemden izin alıp heyecanla aşağı indim... (1. kişi)

Uyarı: Bir metnin kaçıncı kişi ağzıyla anlatımın olduğunu bulmak için sorularda çıkan metinleri sonuna kadar okumanız gerekir. Mesela metnin sonuna kadar o, onlar gibi kişiler kullanılırken en sonda 1. kişi görülebilir.

Örnek: Sınıf kapısının önünde duran Oktay, bir süre arkadaşlarıyla sohbet etti. Daha sonra öğretmenin yaklaştığını görünce içeri girdi. Heyecanla öğretmenin şimdi geleceğini söyleyip sırasına doğru ilerleri. Yanımdan geçerken kalemimi düşürdü ama umursamadan yerine oturdu...

Dikkat: Metnin ilk üç cümlesini okuyunca üçüncü kişi ağzından anlatımın olduğunu görürsünüz ancak son cümlede "yanımdan" ve "kalemimi" ifadeleri anlatımın türünü değiştirmiş, birinci kişi ağzından anlatıma çevirmiştir. Ayrıca bir metinde kaçıncı kişi ağzıyla anlatımın olduğunu belirlemek için sadece fiil yüklemlerine bakmak yetmez. İyelik ekini almış isimler de bu anlatımın kişisini değiştirebilir.

1. ve 3. kişi ağzından anlatımı pdf biçiminde indirmek için tıklayınız.

Sıkça Sorulan Sorular

2. kişi ağzından anlatım nedir?

2. tekil ve çoğul şahıslar sen ve siz zamirleriyle ifade edilebilir. Fiiller bu zamirlerle okunabilecek şekilde kişi ekleri alabilir ancak bu ekler anlatımın kişisini değiştirmez. Onlar da 1. kişi ağzından anlatıma dahildir.

Hangi kişiler, hangi anlatıma dahildir?

1. tekil (ben), 2. tekil (sen), 1. çoğul (biz), 2. çoğul (siz) kişi veya iyelik eklerinin olduğu cümleler 1. kişi ağzından anlatım kabul edilir. 3. tekil (o) ve 3. çoğul (onlar) kişi veya iyelik eklerinin olduğu cümleler 3. kişi ağzıyla anlatım sayılır.

1 ve 3. kişi ağzından anlatımın bakış açılarından farkı nedir?

1 ve 3. kişi ağzından anlatım, kelimelerin aldığı bazı eklerle anlaşılır ve bakış açılarının bulunmasında kaynaklık eder.